Van die plekskes op ‘t Gelders Eiland

eilander aan het woord

As bewoner van het Gelders Eiland – ik bun d’r gebore en getaoge – he’j ow speciale plekskes wao’j graag af en toe naor toe wandel of fiets. Gi-j het ‘r een mooi uutzicht, het ruup herinneringe op, het is een mooi stukske natuur of het zien mijlpaoltjes uut de geschiedenis. Op de maert op Lobieth stao’k graag ekkes stil bi-j de Hervurmde Kaerk. Dih kerkske is gebouwd ien 1660, op de plek waor erder een kapel uut 1648 ston. Het is een zaolkaerkske met een hoog dak, waorop een zeszijdig koepeltorentje stit. Ien het gebouw is een zeldzaam tweeklaviers kabinetörgel uut 1790 te viende. A’k d’r langs wandel of fiets, dink ik duk: disse kaerk zou ons veul van de geschiedenis van het dörp kunne vertelle. Dih gebouwtje heh veul gezie:n en mehgemak.

Een andere plek wao’k graag mag vertoeve is het kunstwerk Und so weiter aon het einde van de Spieksediek op de grens van Nederland en Duitsland. Het werk is gemak dur Miranda Rikken. Het is een grote betonne schie:f en het verwie:s naor de olde grenspaole. De ronde vurm (eindeloos-und so weiter-) is een verbeelding van de kringloop van het waoter, waorvan de Rie:n, den dichbi-j langsstroomt, een laevendig veurbeeld is. Gi-j kun d’r opklimme, mar d’r ston vlakbi-j ok benskes, onder de schaduw van bome, wao’j ekkes heerlek kun zitte um uut te ruste tijdens een wandel-of fietstoch en ondertusse kun geniete van het mooie zich op de Rie:n.

Van alle andere leuke plekskes die d’r nog zien, wi’k as letste nog noeme de plek bi-j het trekpuntje aover de Ouwe Waol ien Haerve. De weg er naor toe is al mooi, wandelend of fietsend naeve De Bijland. Mar de rus en de stilte bi-j de Ouwe Waol zien betoverend. Nao een ureke draej ik um of gao met het puntje naor de aoverkant. En as d’r gin andere minse staon te wachte bi-j een van de oevers, zet ik midde op het waoter het trekpuntje stil. Geniete van het landschap, de rus en de stilte.

Nederlands

Als bewoner van het Gelders Eiland – ik ber geboren en getogen – heb je de speciale plekjes waar je graag af en toe naar toe wandelt of fietst. Je hebt er een mooi uitzicht, het roept herinneringen op, het is een mooi stukje natuur of het zijn mijlpaaltjes uit de geschiedenis. Op de markt in Lobith sta ik graag even stil bi-j de Hervormde Kerk. Dit kerkje is gebouwd in 1660, op de plek waar eerder een kapel uit 1648 stond. Het is een zaalkerk met een hoog dak, waarop een zeszijdig koepeltorentje staat. In het gebouw is een zeldzaam tweeklaviers kabinetorgel uit 1790 te vinden. Als ik er langs wandel of fiets, denk ik vaak: deze kerk zou ons veel van de geschiedenis van het dorp kunnen vertellen; dit gebouwtje heeft veel gezien en meegemaakt.

Een andere plek waar ik graag mag vertoeven is het kunstwerk Und so weiter aan het einde van de Spijksedijk op de grens van Nederland en Duitsland. Het werk is gemaakt door Miranda Rikken. Het is een grote betonnen schijf en het verwijst naar de oude grenspalen. De ronde vorm (eindeloos-und so weiter-) is een verbeelding van de kringloop van het water, waarvan de Rijn, die dichtbij langs stroomt, een levendig voorbeeld is. Je kunt er opklimmen, maar er staan vlakbij ook bankjes, onder de schaduw van bomen, waar je even heerlijk kunt zitten om uit te rusten tijdens een wandel-of fietstocht en ondertussen kunt genieten van het mooie zicht op de Rijn.

Van alle andere leuke plekjes die er nog zijn, wil ik als laatste nog noemen de plek bij het trekpontje over de Ode Waal bij Herwen. De weg er naar toe is al mooi, wandelend of fietsend langs De Bijland. Maar de rust en de stilte bij de Oude Waal zijn betoverend. Na een uurtje draai ik om of ga met het pontje naar de overkant. En als er geen andere mensen staan te wachten bij een van de oevers, zet ik midden op het water het trekpontje stil. Genieten van het landschap, de rust en de stilte.

Deutsch

Als Bewohner des Gelders Eiland – ich bin hier geboren und aufgewachsen – hat man die speziellen Orte, an die man gern hinwandert oder die man mit dem Fahrrad besucht. Man hat dort eine schöne Aussicht, es weckt Erinnerungen, es ist ein wunderschönes Fleckchen Natur oder es sind Meilensteine aus der Geschichte. Auf dem Markt in Lobith halte ich kurz an bei der Hervormde Kerk. Diese kleine Kirche wurde 1660 gebaut, an der Stelle, an der früher eine Kapelle aus 1648 stand. Es ist eine Saalkirche mit einem hohen Dach, auf dem ein sechsseitiger Kuppelturm steht. Im Gebäude befindet sich eine seltene Kabinettorgel mit zwei Manualen aus 1790. Wenn ich daran vorbeifahre oder gehe, denke ich oft: Diese Kirche könnte uns viel über die Geschichte des Dorfes erzählen; dieses Gebäude hat viel gesehen und miterlebt.

Ein anderer Ort, an dem ich mich gerne aufhalte, ist das Kunstwerk ‘Und so weiter’ am Ende des Spijkse Deiches an der niederländisch-deutschen Grenze. Das Werk wurde von Miranda Rikken geschaffen. Es ist eine große Scheibe aus Beton und verweist auf die alten Grenzpfosten. Die runde Form (endlos – und so weiter-) ist eine Abbildung des Wasserkreislaufs, von dem der Rhein, der hier ganz in der Nähe verläuft, ein lebendiges Beispiel ist. Sie können darauf klettern, aber es gibt auch Bänke im Schatten der Bäume, wo Sie herrlich sitzen und sich auf einer Wander- oder Fahrradtour herrlich erholen können. Inzwischen genießen Sie die schöne Aussicht auf den Rhein.

Von allen anderen schönen Orten, die es noch gibt, möchte ich als letztes den Ort bei der Handfähre über die Oude Waal bei Herwen erwähnen. Der Weg dorthin ist ja bereits schön, ob Sie nun wandern oder Fahrrad fahren entlang De Bijland. Aber die Ruhe und Stille bei der Oude Waal sind bezaubernd. Nach einer Stunde kehre ich um oder nehme die Fähre zur gegenüberliegenden Seite. Und wenn an einem der Ufer keine Menschen warten, halte ich die Handfähre mitten auf dem Wasser an. Die Landschaft, die Ruhe und die Stille genießen.