Naor de grenze van ‘t Gelders Eiland

eilander aan het woord

Al mien hele laeve waon ik op het Gelders Eiland. Gebore en getoge, zoas ze dah noeme. Vur mien opleiding en waerk ging ik duk wiejer weg, mar elke dag kwam ik aover een van de bruggetjes terug naor mien zo geliefde streek. Telkes is er wer de bewondering vur de slingerdiekskes, waoterplasse, de waarde, de machtige Rie:n, de durpkes en de diekhuuskes. A’k wandel of fiets aover ons mooie “eiland”, wo’k duk getrokke naor de grenze; daor wao’j via brugskes of puntjes het Gelders Eiland verlaot of d’r naor toekom. Want het zien plekke, vanwao’j een mooi zich het opde schitterende natuur. En het zien ok nog ‘s plekke, waor een klompepad begin of langs lu[p, zoda’j ok nog kun struine dur het gebied, wao’j hangend aover de brugleuning, al van kun geniete.

Een van mien favoriete fietstochjes voert vanf de kaaj ien Tolkamer aover de Spieksediek. De hele diek he’j een prachtig zich op de Rie:n. Wat een rivier! Vurbi-j het durpke Spiek, het enige echte steenaovesdurp van ons land, fiets je de Oudekleefsepostweg (ien de volksmond de Neutrale weg genoemd) op. Wei- en akkerland liggen links en rechts van de weg. Je komt langs een knusse rusplaots, Het Uutblaoshuukske, door de Spiekse gemeenschap speciaal aongeleid vur wandelaars en fietsers en vur ow lig de Eltenberg, meh baovenop de eeuwenouwe Sint Vituskerk. Aon het eind van de weg lig een kleine Baileybrug aover het riviertje de Wild. Hier verlao’j het Gelders Eiland en bu’j op Duits grondgebied.

A’k wandelend of fietsend aover de Burgemeester Brunsbrug (baeter bekend as de Aordtse brug) kom, stop ik altied efkes um, hangend tege de brugleuning te geniete van het mooie Rijnstrangengebied, dah zich links en rechts van de brug uutstrek. Kiek je ien de richting van de Eltenberg, dan zie’j ’t mooie Erfkamerlingschap, de loop van de Ouwe Rie:n en redoute Revensweert, een strakke, moderne versie van een verdedegingstore die prins Maurits tijdes de Tachtegjaorege Oorlog um de paor kilometer langs ’t waoter liet bouwe. Zo konde de troepe van Maurits mekaor vur de vijand waorschuwe dur op die redoutes vure aon te legge. Op ‘t Gelders Eiland zien vier van disse redoutes naogebouwd. Ze zien te beklimme en biede een mooi uutzich op de umgeving.

Een derde plek, wao’k graag mag zien is de brug aover de Ouwe Rie:n bi-j de Berghoofdseweg, de weg van Paandre naor Zaevenaor. Ok hier he’j een magnifiek uutzich aover het Rijnstrangengebied. Ien vroeger jaore was hier gin brug, mar een trekpont. Dan ging je aover het “Begheufse vaer”. D’r lig now nog een klein trekpuntje naeve de brug. Het lig ien de route van het Rijnstrangenpad, een klompepad dat ow, al wandelend langs rie:tvelde, aover diekskes en via trekpuntjes, het unieke Rijnstrangengebied lit ondekke.

En bi-j al die wandelinge en fietstochjes is er steeds de bewondering vur de magnifieke natuur en vuul ik mien trots da’k ien disse mooie streek mag wone.

Nederlands

Al mijn hele leven woon ik op het Gelders Eiland. Geboren en getogen, zoals ze dat noemen. Voor mijn opleiding en werk ging ik vaak verder weg, maar elke dag kwam ik weer over een van de bruggetjes terug naar mijn zo geliefde streek. Telkens is er weer de bewondering voor de slingerdijkjes, waterplassen, de waarden, de machtige Rijn, de dorpjes en de dijkhuisjes. Als ik wandel of fiets over ons mooie “eiland”, word ik vaak getrokken naar de grenzen; daar waar je via bruggetjes of pontjes het Gelders Eiland verlaat of er naar toe komt. Want het zijn plekken, vanwaar je een mooi zicht hebt op de schitterende natuur. En het zijn ook nog eens plaatsen, waar een klompenpad begint of langs loopt, zodat je ook nog kunt struinen door het gebied waar je, hangend over de brugleuning, al van kunt genieten.

Een van mijn favoriete fietstochtjes voert vanaf de kade in Tolkamer over de Spijksedijk. De hele dijk heb je een prachtig zicht op de Rijn. Wat een rivier! Voorbij het dorpje Spijk, het enige echte steenfabrieksdorp van ons land, fiets je de oude Kleefse Postweg (in de volksmond Neutrale weg genoemd) op. Aan de ene kant van de weg Nederland, aan de andere kant Duitsland. Wei- en akkerland liggen links en rechts van de weg. Je komt langs een knusse rustplaats, het Uutblaoshuukske, door de Spijkse gemeenschap speciaal aangelegd voor fietsers en wandelaars en voor je ligt de Eltenberg, met bovenop de eeuwenoude Sint Vituskerk. Aan het eind van de weg ligt een kleine Baileybrug over het riviertje de Wild. Hier verlaat je Het Gelders Eiland en ben je op Duits grondgebied.

Wanneer ik wandelend of fietsend over de Burgemeester Brunsbrug (beter bekend als de Aerdtse brug) kom, stop ik altijd even om hangend tegen de brugleuning te genieten van het mooie Rijnstrangengebied, dat zich links en rechts van de brug uitstrekt. Kijk je in de richting van de Eltenberg, dan zie je het mooie Erfkamerlingschap, de loop van de Oude Rijn en redoute Revensweert, een strakke, moderne versie van een verdedigingstoren die prins Maurits tijdens de Tachtigjarige Oorlog om de paar kilometer langs het water liet bouwen. Zo konden de troepen van Maurits elkaar voor de vijand waarschuwen door op die redoutes vuren aan te leggen. Op het Gelders Eiland zijn vier van deze redoutes nagebouwd. Ze zijn te beklimmen en bieden een mooi uitzicht op de omgeving.

Een derde plek waar ik graag mag zijn is de brug over de Oude Rijn bij de Berghoofdseweg, de weg van Pannerden naar Zevenaar. Ook hier heb je een magnifiek uitzicht over het Rijnstrangengebied. In vroeger jaren was hier geen brug, maar een trekpont. Dan ging je over het Berghoofdse veer. Er ligt nu nog een klein trekpontje naast de brug. Het ligt in de route van het Rijnstrangenpad, een klompenpad dat je, al wandelend langs rietvelden, over dijkjes en via trekpontjes het unieke Rijnstrangengebied laat ontdekken.

En bij al die wandelingen en fietstochtjes is er steeds de bewondering voor de magnifieke natuur en voel ik me trots dat ik in deze mooie streek mag wonen.

Deutsch

Ich lebe schon mein ganzes Leben auf ‘t Gelders Eiland. Hier bin ich geboren und aufgewachsen. Für mein Studium und die Arbeit bin ich oft weiter gereist, aber jeden Tag kam ich über eine der kleinen Brücken zurück in meine geliebte Region. Immer wieder staune ich über die gewundenen Deiche, die Seen, die Werder, den mächtigen Rhein, die Dörfer und die Deichhäuser. Wenn ich auf unserer schönen „Insel“ spazieren gehe oder Rad fahre, zieht es mich oft an die Grenzen; dort, wo man ‘t Gelders Eiland über Brücken oder Fähren verlässt oder betritt. Denn dies sind Orte, von denen aus man einen großartigen Blick auf die schöne Natur hat. Und es sind auch Orte, an denen ein Wanderpfad beginnt oder entlang läuft, sodass man durch die Gegend spazieren und die Umgebung von verschiedenen Brücken aus genießen kann.

Eine meiner liebsten Fahrradtouren führt vom Kai in Tolkamer entlang des Spijksedijk. Vom gesamten Deich hat man einen wunderschönen Blick auf den Rhein. Was für ein Fluss! Vorbei an dem Dorf Spijk, dem einzigen echten Ziegeleidorf in unserem Land, radeln Sie den alten Kleefse Postweg (im Volksmund Neutrale Weg genannt) hinauf. Auf der einen Straßenseite die Niederlande, auf der anderen Deutschland. Links und rechts der Straße liegen Wiesen und Ackerland. Sie kommen an einem gemütlichen Rastplatz vorbei, dem Uutblaoshuukske, der von der Gemeinde Spijk speziell für Radfahrer und Wanderer gebaut wurde, und vor Ihnen liegt der Eltenberg mit der jahrhundertealten St. Vitus-Kirche auf dem Gipfel. Am Ende der Straße befindet sich eine kleine Bailey-Brücke über die Wild. Hier verlassen Sie Het Gelders Eiland und befinden sich auf deutschem Gebiet.

Immer wenn ich zu Fuß oder mit dem Fahrrad über die Burgemeester Brunsbrug (besser bekannt als Aerdtse-Brug) fahre, halte ich an und genieße das schöne Rijnstrangen-Gebiet, das sich links und rechts der Brücke erstreckt. Wenn Sie in Richtung Eltenberg schauen, sehen Sie das schöne Erfkamerlingschap, den Lauf des Alten Rheins und die Redoute Revensweert, eine schlichte, moderne Version eines Verteidigungsturms, den Prinz Maurice während des Achtzigjährigen Krieges alle paar Kilometer entlang des Wassers errichten ließ. Auf diese Weise konnten sich die Truppen von Maurice gegenseitig vor dem Feind warnen, indem sie sich über die Redouten gegenseitig Feuersignale gaben. Vier dieser Redouten wurden auf Het Gelders Eiland nachgebaut. Sie können bestiegen werden und bieten einen wunderschönen Ausblick auf die Umgebung.

Ein dritter Ort, den ich gerne aufsuche, ist die Brücke über den Oude Rijn am Berghoofdseweg, der Straße von Pannerden nach Zevenaar. Auch hier hat man einen herrlichen Blick über das Rijnstrangen-Gebiet. In früheren Jahren gab es hier keine Brücke, sondern eine Flussfähre. Dann ging es über die „Berghoofdse Veer“. Neben der Brücke befindet sich jetzt eine kleinere Flussfähre, und zwar auf der Route des Rijnstrangenpad, einem Wanderpfad, auf dem Sie das einzigartige Rijnstrangen-Gebiet entdecken können, während Sie an Schilfgürteln vorbei gehen, über Deiche wandern und kleine Flussfähren nutzen.

Und bei all den Spaziergängen und Fahrradtouren bewundere ich immer wieder die herrliche Natur und bin stolz, in dieser wunderschönen Region leben zu dürfen.